ДОНЫ ЧЫЗДЖЫТÆ

ДОНЫ ЧЫЗДЖЫТÆ
Ирон адæмон сфæлдыстады Донбеттыры чызджытæ æмæ Доны чызджытæ арæх иу кæнынц, сæ митæ, сæ хæстæ цыма иу сты, фæлæ Доны чызджытæ уый бæрц сты, æмæ сын банымайæн дæр нæй. Стæй сын кадæггæнæг сæ нымæцы кой кæнгæ дæр нæ кæны. Доны чызджытæ сты Доны бардуаджы бар, Доны бардуаг та – Донбеттыры бар. Доны чызджытæ сты алы ран дæр. Суанг суадоны дæр фæмидæг вæййынц. Сты рæсугъд, даргъдзыкку, гуырвидауц чызджытæ. Цæрынц доны бын, хусмæ рахизынц æхсæвыгон. Куывтой сæм сылгоймæгтæ, уæлдайдæр та дондзау æмæ чындздзон чызджытæ, уарзæттæ. «Доны чызджыты хорзæх дæ уæд», – ахæм арфæ абон дæр фехъусæн вæййы зæронд устытæй. Карз у æлгъыст: «Доны чызджыты фыдæх дæ уæд», – зæгъгæ.
Доны чызджытæ кæуыл аудынц, уыдоны хъахъхъæнынц доны ныххауынæй, дæттынц ын, хæдзары бæркад, амонд фылдæр чи кæны, ахæм нуазыны дон. Доны чызджытæ уарзынц дидинджытæ. Ис «Доны чызджытæ», зæгъгæ, ахæм æрвгъуыз сырхцæст дидинæг. Зайы доны былтыл. Уарзæттæ йын тонынц йæ дидин æмæ йæ Доны чызджытæн аппарынц донмæ. Дидинтæ доны нæ ныгъуылынц, доны сæр фæхъазынц уылæнтимæ.
Доны чызджытыл бирæ хæстæ æвæрд ис: зилынц донгуырæйтты фыдтæ æнæрлæугæ, адæмы хъахъхъæнынц фæдæлдонæй, нуазыны дон сыгъдæг æмæ бæркадхæссæг кæнынц. Уымæй уæлдай ма халынц уарзæтты куырмæлхынцъытæ. Гъе, фæлæ, дам, сæхæдæг дæр уарзын зонынц, æмæ рæсугъд лæппуйы куы бауарзынц, уæд æй донмæ басайынц æмæ йæ нал рауадзынц – фæдæлдон вæййы.

Словарь по этнографии и мифологии осетин. 2014.

Игры ⚽ Нужна курсовая?

Смотреть что такое "ДОНЫ ЧЫЗДЖЫТÆ" в других словарях:

  • КАСУТЫ БÆРÆГБОН — см. КАСУТЫ БÆРÆГБОН – перевод Куадзæнæй дыууæ къуырийы фæстæ вæййы Касуты бон, хонынц ма йæ Донмæцæуæн бон дæр (кæс Касутæ, КАСУТÆ). Бæрæгбон хъæубæстæ арæзтой иумæ, хъæугуывд иу скодтой. Изæрмæ иу фæбадтысты, фæкуывтой, фæзарыдысты, фæкафыдысты …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • Д — А Æ Б Г Д Дж Дз Е З И Й К Къ Л М Н …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ДОНЫСКЪÆФÆНТЫ БÆРÆГБОН — см. ДОНЫСКЪÆФÆНТЫ БÆРÆГБОН – перевод Ног азæй æхсæз боны фæстæдæр ирон адæм бæрæг кодтой Доныскъæфæн (см. тж. ДОНЫСКЪÆФÆН). Ног азы иу скодтой бирæ алыхуызон басылтæ æмæ иу сæ Доныскъæфæн бонмæ нывæрдтой. Райсомраджы иу ног чындз, хæдзары ног… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • Доныскъæфæн — см. Доныскъæфæн – перевод Доныскъæфæн – Ногбоны циклы бæрæгбæттæй иу, бæлвырд фæтк æмæ æгъдаумæ гæсгæ донмæ цæуыны бон. Кодтой йæ Ногбоны æхсæзæм бон: райсомæй иу раджы алы хæдзарæй дæр доны былмæ ацыдис моймæдзыд сылгоймаг æмæ иу доны чызджытæн… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • КАСУТÆ — тж. КАСУТЫ САБАТ Ирон уалдзыгон бæрæгбон, вæййы Куадзæнæй дыууæ къуырийы фæстæдæр – сабаты. Касутæ уæлдай кадджындæрæй кæнынц Куырттаты комы Хидыхъусы. Ис дзы Касуты дзуар дæр. Тырсы æмæ Куырттаты кæмтты Касуты бон кодтой хъæугуывдтæ. Уыцы аз иу… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ДОНБЕТТЫР — Денджызты æмæ фурдты, стыр цæугæдæтты бардуаг. Цæры денджызты, фурдты бын. Ис ын бирæ чызджытæ. Кадæг «Дзерассæ рæсугъды» йæ цот сты æртæ хойы æмæ авд æфсымæры. Донбеттыр хæларæй цæры нæртон адæмимæ. Уæрхæгæн дыууæ фаззоны куы райгуырд, уæд æй… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • СОСЛАН — тж. СОЗЫРЫХЪО Нарты кадджыты зындгонддæр, бирæвæрсыгдæр, ныхмæвæрддæр фæлгонцтæй иу. Йæ райгуырдæй йæ мæлæтмæ йæ алы ми дæр, йæ удыхъæд суанг йæ конд æмæ йæ уæлæдарæс дæр диссаг кæмæн сты, ахæм хъæбатыр у Сослан. Йæ хъæбатырдзинад, йæ тых, йæ… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ДЗÆНÆТЫ БЫДЫР — Сослан мæрдты бæстæйы куы уыд, уæд иу быдырмæ бахæццæ. Уым цы нæ уыдис хоры мыггагæй, фосæй, сырдæй, ахæм нæй. Сырдтæ хизынц фосимæ. Быдыры ис стыр дон; доны был сæдæ чызджы симыныл ныххæцыдысты, сæ разы та алы хæринаг, алы нуазинагæй йедзаг.… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • Дон хæссынмæ хонын — см. Дон хæссынмæ хонын – перевод Дон хæссынмæ хонын – ирон бинонты фыдæлтыккон æгъдæутты æнæмæнг хæйттæй иу. Йæ нысан уыдис ног чындзы кад æмæ радимæ донмæ акæнын. Чындзæхсæвæй иу мæй (хатгай та фылдæр) куы рацыдис, уæд иу ног чындз чызджытæ æмæ… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ХЕТÆДЖЫ УАСТЫРДЖИ — Раджы заман алантæй къордтæ къордтæ цæргæйæ баззад Кæсæджы, Хъæрæсе æмæ Хъубаны зæххыл. Хъубаны доны къабаз Стыр Зеленчукы был уыдонæй цард къниаз Инал. Уыд ын æртæ фырты: Биаслан, Аслæнбег æмæ Хетæг. Биаслан у, Кæсæджы къниазтæ Биаслантæ кæмæй… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»